Battle of Britain Memorial

The Battle of Britain had een grote impact op het verdere verloop van Wereldoorlog Twee en voorkwam in feite een Duitse invasie. Hij had plaats gedurende een betrekkelijk korte periode (van 10 juli 1940 tot 31 oktober 1940). Minder dan 3000 mensen riskeerden dagelijks hun leven, wat we terugvinden in de historische woorden van Winston Churchill: “Never in the field of human conflict was so much owned by so many to so few”. Deze woorden vond ik terug bij de ingang van het Battle of Britain Memorial in Capel-le-Ferne, tussen Dover en Folkestone.

De Battle of Britain speelde zich volledig in de lucht af, er is dus geen duidelijk afgebakend strijdtoneel zoals bv. de D-day stranden in Normandië. Het gebied rond Dover was bekend als “Hellfire Corner” gedurende WOII en samen met de iconische “White Cliffs” een ideale locatie voor een gedenkplaats. Op het hoogste punt van Capel-le-Ferne vond men een terrein met in het midden een grote, ronde aardophoping, waar in 1942 een zeebatterij stond. De plannen voor een “National Memorial to the Few” begonnen in 1990 met de oprichting van een Trust. In 1993 opende de Queen Mother het eerste deel. Sindsdien kreeg de site geregeld aanpassingen en uitbreidingen met als hoogtepunt “The Wing”, het nieuwe bezoekerscentrum.

The Wing werd officieel geopend in maart 2015 door de koningin. Er zijn bijna geen overlevenden meer van de ongeveer 3000 dapperen die het gebeuren meemaakten. Daarom ligt de nadruk in het bezoekerscentrum op het vertellen van het verhaal en het belang ervan. Zoals een van de oprichters mij vertelde tijdens mijn ronde: het is geen museum, wel een belevingsplaats en memorial. Het gebouw heeft een uniek ontwerp in de vorm van een Supermarine Spitfire met de vleugels in V-stelling. Hoogtepunt is de “Scramble Experience”. Het is een hightech audiovisuele presentatie van de piloten en hun grondpersoneel. Originele films uit 1940 worden afgewisseld met getuigenissen. Neem zeker de tijd om jezelf te testen als radaroperateur of om virtueel op te stijgen en in het luchtruim met je Hurricanetoestel het gevecht aan te gaan. Hopelijk scoor je beter dan ik. Viermaal stortte mijn toestel reeds neer bij het opstijgen! In The Wing is er ook nog een educatieve ruimte voor scholen. Natuurlijk is er ook een grote souvenirshop en op het bovengedeelte is er het “Cockpit Café”. Tijd voor een drank of een snack en vanaf het terras is bij open weer zelfs de Franse kust te zien.

Na mijn koffie kon ik met volle moed het buitengedeelte van de site ontdekken. Naast het gebouw staan er enkele grote borden met informatie over enkele piloten en hun opdrachten. De Hunting Lodge erachter is een opzoekingscentrum en hiervoor staan replica’s van de twee boegbeelden uit de Britse luchtvaart in de jaren 40: de Spitfire en de Hurricane. De aardeophoping is de begrenzing van de verdwenen batterij. Klim er maar op, alleen bij nat weer is het gras nogal glibberig. Vanaf hier heb je een prima zicht op het oudste gedeelte van de site, The Memorial.

Het stenen beeld uit 1993 is een vlieger die gezeten in de richting van de zee staart. Je kan niet zien of het een piloot, radio-operateur of een lid van het grondpersoneel is. Ook zijn nationaliteit en graad zijn onbekend. Van de ongeveer3000 “few” zoals ze genoemd werden, waren er 2553 van Britse origine, terwijl de 574 anderen zowel uit de Commonwealth, Amerika of Europa kwamen. 20% van hen overleefde niet. Onze figuur zit op het middelste gedeelte van een propeller, de drie armen prachtig zichtbaar in het gras en ook te bewonderen vanaf het Cockpit Café. Rond de man zie je allerlei badges van verschillende squadrons. Oorspronkelijk waren deze ook in steen, maar door de impact van wind en regen werden ze verleden jaar vervangen door zwartgranieten beeldhouwwerk.

Achter onze man is er tegenover The Wing een laatste monument. Geflankeerd door twee bustes van leidinggevenden uit de Battle, vinden we hier de “Christopher Foxley-Norris Memorial Wall”, die dateert uit 2005 en gemaakt is uit zwarte graniet. Hier vind je alle namen van het vliegpersoneel dat deelnam aan de slag, hier ook geen nationaliteit of rang. Hier worden meestal herdenkingen gehouden door het neerleggen van kransen.

Wie Dover zegt, denkt onmiddellijk aan de witte klippen. Na het bezoek aan het militaire gedeelte stapte ik nog even richting zee. Je mag hier gerust verder wandelen, maar overal herinneren borden aan de steilheid van de klippen en het gevaar. Rechts zie je Folkestone liggen en heel ver beneden een nooit weggaande herinnering aan mijn eerste reizen naar Engeland, toen nog zonder auto: tussen en door de klippen, bijna naast de zee, een treinspoor. Hier liep de legendarische route die je van Dover Marine naar London Victoria Station bracht, nadat je als voetpassagier ontscheept was uit de legendarische “Mailboot” Oostende–Dover.

De site van de Battle of Britain Memorial is gemakkelijk te vinden vanaf Dover via de B2011, goed aangegeven en met voldoende parkeergelegenheid.

Info: http://www.battleofbritainmemorial.org/

Tekst en foto’s: G. Charrin