Institutions of rituelen, ze maken nog steeds deel uit van het dagelijkse leven over het Kanaal. Dat er sommige zijn afgebrokkeld of verdwenen, vind ik persoonlijk jammer. Waaraan is het te wijten? Volgens mij komen de twee boosdoeners enerzijds van over de oceaan, de Amerikaanse invloed met zijn lege doos filmwereld en zijn fastfood. In 35 jaar heb ik het gewicht van de (voornamelijk vrouwelijke) bevolking zien verdubbelen. Ga ’s zomers maar eens een kijkje nemen op een van de stranden op het Ilse of Sheppy in Kent. Buggy’s uitpuilend met dikke kinderen, geduwd door even obese vrouwen, meestal Sharon & Tracey genoemd. Burgerking in de ene hand, sigaret in de andere. Meestal zie je nog enkele tatoeages en soms kom je ook nog de echtgenoot of vriend tegen. Vreemd genoeg meestal veel magerder en trotse drager van het shirt van zijn favoriete voetbalploeg.
Anderzijds komt boosdoener twee uit onze regio. De meestal zinloze reglementen, opgelegd door de Europese unie of dikwijls smalend gewoon Brussels genoemd. Gelukkig kan men ze soms inventief omzeilen en is het soms goed om kritisch te staan tegenover deze overdreven bureaucratie. De Britse oud-minister Norman Lamont beschreef ooit dat Europa is opgericht aan de hand van een dosis neuroses op het vasteland: de Fransen waren bang voor de Duitsers. De Duitsers waren bang voor de Duitsers. De Grieken waren bang Turks te worden, de Italianen wilden aan de “top table” zitten, de Spanjaarden wilden af van het Franco tijdperk, de Portugezen vertrouwden de Spanjaarden niet en de Benelux wilde een grote mogendheid zijn.
Genoeg serieuze taal: rituelen dus! Thee: nog altijd een nationale drank en daar kunnen Starbuck en andere koffie-imperiums nog niets aan doen. Thee en de Blitz van Londen tijdens de oorlog, het ultieme geloof in eigen standvastigheid, moreel was dit al een overwinning waard. Thee heeft een plek in alle lagen van de bevolking. Thee is de eerste hulp bij elke crisis. Toen ik enkele jaren geleden op de spoedafdeling in Ipswich stond, kwam de assistent-chirurg de anamnese (wat een patiënt met betrekking tot de voorgeschiedenis van zijn ziekte kan vertellen) afnemen bij een oud vrouwtje, gevallen op straat, met een heupfractuur als resultaat. Eerst werd de patiënt pijnvrij gemaakt, maar dan kwam er een “cup of tea” voor dokter en patiënt.
De ambulancedienst in Ipswich had, toen ik er was, nieuwe wagens gekregen en in elke wagen was een apart compartiment waarin de thermos met thee voor de bemanning paste.
The weather! Praat met een Brit en enkele minuten later is het weer steevast aan de orde. 6 januari dit jaar, hevige sneeuwval over het gehele land, op BBC was er ’s avonds een live voetbalmatch gepland, maar door het barre weer werd de match uitgesteld. Het vervangprogramma: een extra nieuwsuitzending van 1 uur. Enig onderwerp: de weerssituatie met over het gehele land correspondenten die de vindingrijkheid van de bevolking naar voren brachten, samen met de zin voor samenhorigheid. Quote van iemand, ondergesneeuwd onder 50 cm sneeuw in de Pennines boven Manchester: “We hebben tweemaal de Duitsers overwonnen, dus dit zullen we ook wel overleven”.
Het weer is ook onafscheidelijk verbonden met het “Shipping Forecast”: het weerbericht van de BBC voor de zeeën rond de Britse eilanden. Alleen wanneer je voor je werk of je plezier op zee moet, heb je er iets aan. Toch luisteren zo’n 2 miljoen Britten er naar op BBC radio 4. Velen zijn verslaafd aan de woorden en het vaste ritme. Sinds 1949 hoor je het 4 x per dag, gebracht in een strikte routine, steeds voorafgegaan door een eigen tune. In 2002 was er zelfs opschudding toen men de naam ‘Finisterre’ moest veranderen om geen verwarring te stichten met een gebied met dezelfde naam bij de Spanjaarden. Men koos daarna voor Fitzroy, naar de kapitein van de Beagle, het schip van Charles Darwin.
Laatste ritueel voor dit kroniekje: het in de file staan of queuing. Volgens Hanah Warner in haar boek over Britse informatie zou een Brit gemiddeld een jaar van zijn leven in de rij staan. Overal vind je rijen. Verleden jaar toen ik in Ealing op de bus naar Southall wachtte, keek ik even naar mijn queue (rij). 2 tulband dragende Sikhs, een oud vrouwtje met caddie, een skinhead en 5 kinderen met schooluniformpje, allen braaf in de rij. Mooie rijen vind je van postkantoren tot supermarkten. “Sorry” hoor je heel veel.
Onlangs botste ik in een “wachtrij” in een Delhaize tegen iemand. Mijn “sorry” werd direct beantwoord met een vloek en “kunde nie uitzien”.
Britten botsen en zeggen alle twee “sorry”. In feite trekken ze de lont uit een potentiële confrontatie die iedereen veel tijd zou kosten en geen winnaar zou opleveren.
Nog twee opmerkingen
Al steekt men in het Britse verkeer aan de rechterzijde voorbij en houdt men dus links, op de roltrappen van bv. de metro maakt men de rij aan de rechterkant en de enige plaats waar er nooit in de rij wordt gestaan: de bar van de pub. Hier is ze echt niet te vinden!
