Een vakantie in Normandië en je ontdekt heel wat connecties met Engeland. Genoeg zelfs om er een drietal kronieken over te schrijven. Van Willem de Veroveraar tot de D-Day landing.
Om de tijdsband niet te verstoren, ontvangen we eerst Willem, beter bekend als William the Conqueror. We hebben hem al eens kortstondig vernoemd in ‘t Periodiekske (4 nov. 2008, editie 19), toen ik voor de eerste maal over de CWGC begraafplaatsen rapporteerde.
Wie was Willem? Willem was een bastaardzoon van Robert I. Deze Robert, Graaf van Normandië, was een rechtstreekse afstammeling van de Vikings, die rond 800 een deel van Frankrijk binnenvielen via de Seine. Men begon hen Normannus te noemen, Latijn voor Vikings. Hun voornaamste bezigheden waren toen plunderen en oorlog voeren. In 911 echter kregen ze na een vredesverslag met de toenmalige koning van Frankrijk een gebied rond de Seine, ruwweg het huidige Normandië. Ze begonnen zich te herbronnen, ze begonnen handel te drijven, bouwden abdijen na zich bekeerd te hebben, kortweg de stropers werden boswachters. De eerste graaf van Normandië was een zekere Rollo.
Terug naar onze Robert I. Op een dag had hij een passionele affaire met een zekere Arlette, dochter van een leerlooier. Arlette kreeg toen een droom dat takken uit heel haar lichaam kwamen en zover gingen dat ze het hele grondgebied van Normandië en van het nabijgelegen Engeland bedekten. Resultaat: negen maanden later werd William geboren (in het jaar 1027).
Tegen alle wetten in, maakte Robert Willem zijn troonopvolger. Robert stierf echter toen Willem nog maar 8 jaar oud was en velen wilden het kind op een zijspoor zetten of eventueel laten verdwijnen. Aanslagen waren legio in deze harde strijd om de troon. Niet te verwonderen dat Willem zeer gehard werd, sluwer en sluwer en ook en vooral een controlefreak. Het kasteel in Falaize (Calvados – Normandië) werd zijn bastion en toevluchtsoord.
Toen kwam het jaar 1066. In het Saksische Engeland stierf de vorst Edward the Confessor (de Belijder). Over het Kanaal claimde een zekere Harold de troon, maar volgens Willem had Edward hém simpelweg als troonopvolger aangeduid.
Willem bouwde in zeven haasten een vloot, verzamelde tussen de 8000 tot 14000 manschappen, vroeg en kreeg nog in extremis de pauselijke toelating voor een “Holy War” en landde in Zuid-Engeland in Pevensey Bay – East Sussex. 20 km verder lag Battle waar de slag van Hastings plaatsvond (Hastings ligt maar enkele km verwijderd van Battle). Battle: zie ook ’t Periodiekske (8 feb. 2011, editie 3).
Het gevecht duurde niet zo lang en toen Harold dodelijk gewond werd door een pijl in zijn oog was alles afgelopen. Willem kroonde zich in Londen tot koning William The Conqueror.
1066 was in feite een nooit geziene gebeurtenis in de middeleeuwse westerse wereld. De Normandiërs namen bezit van Saksisch Engeland en hierdoor ontsprong niet alleen een nieuwe landschapsvorm, maar ook een nieuwe taal, een nieuwe artistieke stijl en een nieuwe cultuur.
In zijn hoedanigheid van controlefreak liet William notities maken van alle rijkdommen van het land, een soort catalogus en inventaris. Deze catalogus is bekend als het Domesday Book. Hij startte ook met het bouwen van monumenten aan beide zijden van het Kanaal. Telkens werd er gebruik gemaakt van de witte steen van Caen: de abdij van Caen en in 1070 de Tower van Londen. Elke belangrijke kerk in Engeland werd aangepast en verbouwd in de nieuwe Normandische stijl. Winchester Cathedral is er een mooi voorbeeld van.
In Caen vind je ook het graf van William, in de abdijkerk van St. Stephen.
Het kasteel in Falaize is ook opgetrokken uit de witte Caen-steen. Je kan hier tegen de zeer behoorlijke prijs van 7,50 euro een audiovisuele toer doen en veel te weten komen over de bouw en een visie krijgen over het dagelijkse leven in Normandische tijd en de opeenvolgende karakters die er leefden …
Voor lezers met een zeer goed visueel geheugen: het kasteel was te bewonderen vanuit de lucht via de helikopterbeelden in de recente Tour de France, de zesde rit van Dinand naar Lisieux. Voor het kasteel is er een enorm bronzen beeld van William te paard.
Nog een anekdote over William The Conqueror: toen hij vorst werd, schafte hij de doodstraf onmiddellijk volledig af. Hij was meer voorstander van gecontroleerde mutilatie (verminking) van de criminelen. Voor elke misdaad had hij wel een oplossing. Zo kon je je ledematen kwijtspelen, maar ook je ogen, neus, oren of tong.
