Als je een voorbeeldig volger bent van Engelse detective series, kom je af en toe tegen dat er een lijk uit een kanaal wordt gevist of dat men op zoek gaat naar een object in een kanaal. De speurders Frost, Dalziel, Pascoe en konsoorten zie je dus vaak in de buurt van die kanalen. In 1998 zagen we zelfs in een der laatste Inspector Morse afleveringen, de betreurde Morse een moord oplossen die zich in 1859 voordeed op een “canal boat” op het Oxford Canal. In feite was het een reconstructie van een Victoriaans “murder mystery”. De aflevering met “The wench is dead” als titel, was ook de enige Morse aflevering zonder sergeant Lewis.
Het Oxford Canal is een van de oudste kanalen en verbindt via de Thames de industriële Midlands met Londen. Het Oxford Canal komt in Oxford in de Thames ter hoogte van de Isis sluis, waarover een prachtige, ijzeren voetgangersbrug loopt. Isis is de andere naam voor Thames – alleen in Oxford gebruikt – Thamisis zou de Latijnse benaming zijn.
Het nationaal kanaalnetwerk kwam zo’n 200 jaar geleden tijdens de hoogdagen van de industriële revolutie in Engeland & Wales tot stand. Het netwerk verbindt ruwweg de 4 grote mondingen van de rivieren Thames, Mersey, Humber & Severn met de grote industriële steden van het Zuiden, Londen, The Midlands, Noord-Engeland en Wales.
De kanalen werden toen alleen maar gebruikt voor zuiver commercieel vervoer. De terugval begon met de opkomst van de spoorweg. Het verval werd groter en groter. In de jaren ’50 kwam er echter een campagne om sommige te restaureren. Veel kanalen lopen door mooi natuurgebied. Met sluizen, tunnels en soms liften vond men er een enorme bron voor recreatie. Restauratie duurde bij sommige projecten zeer lang en mede door gebrek aan geld werden sommige kanalen maar partieel geopend en bevaarbaar gemaakt.
Het vervoeren van goederen gebeurde met lange, smalle boten, vandaar de naam ‘narrowboats’. Nu gebruikt men deze boten als vakantieplaats op het water. Sommige staan zelfs geboekt als officiële residentie en blijven ergens aanliggen. Door de geringe breedte van de kanalen zijn de meeste ‘narrowboats’ niet breder dan 2,08 tot 2,13 m. Verschillende firma’s stellen de boten te huur op allerlei locaties. Een voorbeeld is Hoseasons, die je veel ziet. Bij deze firma kan je ook boten afhuren in andere landen bv. Frankrijk. Of het goed is, weet ik eerlijk gezegd niet. ‘k Heb het zelf nooit gedaan, ‘k hou wel van de kanalen, maar voor mij gaat het nogal traag (gemiddeld 4 miles per uur).
Je kan ook wandelen langs de kanalen en zo kom je soms terecht bij de vele sluizen die zeer mooi onderhouden zijn. Een mooi voorbeeld is het ‘Kennet and Avon Canal’. Dit kanaal loopt van de Thames bij Reading naar Bristol. Hier vind je op het stuk bij Devizes zomaar liefst 29 sluizen na mekaar. Soms is er nog een “lock keeper” of sluiswachter. Dit doet me nog altijd denken aan een heerlijke BBC sitcom serie van 6 episodes op het einde van de jaren ’80. Misschien herinneren sommige lezers het zich nog. De serie heette “The River” en was het verhaal van Davey (gespeeld door David Essex, ooit nog Jesus Christ Superstar), die een rustig leven als sluiswachter had tot de half neurotische, spraakbegaafde Sarah met haar bootje aanmeerde. Het werd het begin van een liefde–haat relatie, die eindigde in een happy end romance.
Heel speciaal is ook het Llangollen Canal in Wales. Hier worden nog ‘narrowboats’ getrokken door paarden en je kan er twee tripjes doen: 1 van 45 minuten of een grotere van twee uur.
Een plaats waar je kon aanmeren, of waar een kanaal een ander begroette, heette meestal een Bassin. In het centrum van Birmingham is er Gas Street Bassin. In zijn drukste periode passeerden hier tot 100 boten per dag. Nu is het Bassin een toeristische attractie met pubs …
Je vindt ook enkele Bassins in Londen, meestal in het noorden bij Paddington, Camden en King’s Cross. Het Regent’s Canal gaat zelfs door London Zoo.
Een tijd geleden ontdekte ik het Basingstoke Canal in Zuid-Engeland, tussen de graafschappen Hampshire en Surrey. Het is 32 miles lang en heeft 29 sluizen. Dit navigatiesysteem verbindt de Wey rivier met de Thames. Het visitor centrum dicht bij het dorpje Mytchett kreunde onder de regen toen ik er was. Het was winter, dus quasi geen navigatie. Het infopunt, de souvenirwinkel, camping en speeltuin waren niet open, de tearoom wel. Wat kon er beter zijn dan genieten van een oeroude Engelse snack ‘tomatoes on toast’: warme, beboterde toast met warme, gepelde tomaten uit blik, overgoten met Daddy’s sauce, een variante op de Brown sauce. De regen gutste tegen de glazen bebouwing van de tearoom.
