Een zaterdag in april en volgens Hagedoren & Deboosere zou het een stralende dag worden. Misschien nog eens een gelegenheid om een toertje te maken rond begraafplaatsen van het CWGC en om hun geschiedenis op te sporen. Ditmaal koos ik op avontuurlijke wijze voor een zelf uitgestippelde route rond Ieper.

Ik startte op de N8 ter hoogte van Geluveld. De N8 of Meensesteenweg was in WWI een der notoire punten waarrond hevig gevochten werd. Mijn eerste stopplaats was Menin Road South, een tweetal km ten oosten van het centrum van Ieper. Hier liggen 1657 slachtoffers, onder hen Captain Thomas Colyer-Fergusson, een VC (Victoria Cross)-drager, die zijn medaille in 1917 niet ver daarvandaan in Bellewaerde verdiende.

Juist voor het centrum van Ieper even rechts afslaan richting Zonnebeke op de N322 en dadelijk vind je het burgerlijk kerkhof van Ieper. Hier zie je verspreid een 150-tal graven. In een hoekje onder een grote boom ligt een luitenant van de “Kings’s Royal Rifle Corps”. Zijn naam: Prince Maurice Victor Donald of Battenberg, gesneuveld in 1914. Hij was de zoon van Prinses Beatrice, de jongste dochter van Koningin Victoria. In 1917 veranderde de familie de naam Battenberg in Mountbatten! Via een laag muurtje en een haag kom je in Ypres Town Extension. Deze volledige CWGC begraafplaats heeft meer dan 500 Commonwealth slachtoffers van WWI (met o. a. Lord Charles Sackville Pelham Worsley) en een 40-tal uit WWII. Ook is er een perk met CWGC werknemers die hun hele leven in Ieper doorbrachten. Ze liggen onder identieke grafstenen als de oorlogsslachtoffers.

We rijden verder op de N322 en juist voorbij de opsplitsing naar St.-Jan vinden we een groot bord met verwijzing naar 3 begraafplaatsen beginnend met de naam Potijze. Hier stond vroeger het “Witte Kasteel”, nu volledig verdwenen. Potijze Chateau Grounds en Potijze Chateau Lawn worden maar gescheiden door een klein pad. Samen tellen ze ongeveer 700 zerkjes. Een mooi, groen grasweggetje brengt ons een 100-tal meter verder bij Potijze Chateau Wood. Hier liggen tussen de 157 slachtoffers 46 officieren en manschappen van het tweede Hampshire regiment in 2 rijen naast elkaar.

Als we nadien de weg naar St.-Jan gebruiken, vinden we hier nog een Potijze. Potijze Burial Ground, met 586 zerkjes, was een oude veldhulppost.

In St.-Jan slaan we rechtsaf op de N313. Tussen de huizen is er een groen CWGC bord voor Wieltje Farm CWGC, gelegen in het veld. Met 115 zerkjes is Wieltje een van de kleinere begraafplaatsen. Een 200-tal meter verder aan de overkant is er Oxford Road CWGC. Onder de 851 gevallenen op deze begraafplaats, die de vorm van de letter Y heeft, vinden we buiten de VC-drager Captain Robertson, ook 2 soldaten uit een Guernsey regiment, een soldaat met de naam Anquetil (hij behoorde tot een Australisch regiment) en ene soldaat Peter Benoit (Newfoundland regiment).

Benoit stond op wacht in de loopgraven wanneer het geweer dat een van zijn kameraden aan het poetsen was plots afging. Peter Benoit werd dodelijk getroffen. In het register staat echter achter zijn naam: “Killed in Action”! Ter hoogte van het laatste perk op deze begraafplaats heb je een mooi zicht op de drie Ieperse torens.

Wanneer we verder rijden onder de A19 komen we op de drukke N38. Hier vinden we aan de overkant een cluster van 4 CWGC begraafplaatsen, gelegen tussen de landerijen en te bereiken via kleine landwegen. Hun namen Buffs Road (264), Track X (143), No men’s cot (79) en Minty Farm (192). Minty Farm is gelegen naast het erf van een boerderij en met reeds veel in bloei staande planten.

Terug naar de N38 zien we na enkele minuten rechts van de weg het grote New Irish Farm CWGC met meer dan 5000 zerken. In plot XXX–D-11 ligt Luitenant Charles Lindsay Claude Bowes–Lyon van The Black Watch regiment. Hij was een neef van Elisabeth Bowes–Lyon (de Britse Koningin – moeder en vrouw van King George VI). Ook hier het graf van soldaat W. W. Speight – Royal Welsh. Wat was er zo interessant aan deze man? Op een foto van het graf uit 1995 staat hij vermeld als ‘leeftijd’: Age 62 en dus de oudste gesneuvelde uit de Ieper-sector. Recent moet men dit aangepast hebben, nu is de aanduiding: Age 40. We zoeken het uit.

Niet ver van New Irish Farm vinden we Divisional Collecting Point & Extension, een begraafplaats van een kleine veldambulance-eenheid met een totaal van meer dan 700 graven.

Aan de overzijde van de zandweg een der kleinste ”CWGC cemeteries” uit de Westhoek, genoemd naar een nabijgelegen hofstede is La Belle Alliance niet alleen mooi van naam, maar oogt het ook mooi. Met zijn 60 zerkjes heeft het uitstraling.

Het laatste wat we zagen, was niet echt een begraafplaats. We zijn nu terug op de Meensesteenweg, richting Geluveld. Even voor “Hooge Crater” is er een wegwijzer naar R. E. Grave/Railway Wood. Een cross of sacrifice herdenkt hier 12 mannen van een Tunneling compagnie (mijnenleggers onder de grond), die hier sneuvelden in de onmiddellijke omgeving van de Begijnenbossen.

DSC_0028DSC_0022DSC_0006

Nog een extraatje: onlangs stond ik in de file. Juist bij de ring van Lier, op de militaire begraafplaats aan de Mechelsesteenweg net voorbij de kerk van O.-L.-Vrouw-Onbevlekt vonden we een 40-tal Britse graven uit WWII 1944. Volgens het behulpzame CWGC archief hoorden we dat alle doden uit een lokale school kwamen, die als veldhospitaal was omgevormd. Navraag in Lier over deze school en locatie gaf ons weinig of geen informatie. Hier was de behulpzaamheid heel wat minder. Het archief Lier wist er doodgewoon niks van en 2 mails naar toerisme Lier bleven onbeantwoord.

Als er iemand een antwoordje weet, verwittig ‘t Periodiekske dan alsjeblief.

DSC_0015DSC_0006