Het is dinsdag 14 mei in 1940, Anthony Eden, de toenmalige Oorlogsminister in de Britse regering had juist op de BBC radio de stichting van het LDV (the Local Defence Volunteers) aangekondigd. In het rustige, kleine Engelse plaatsje Walmington-on-sea verliest George Mainwaring, manager van de Swallow bank geen tijd om zichzelf uit te roepen tot aanvoerder van de lokale LDV-tak en Arthur Wilson, zijn eerste klerk, benoemt hij ter plaatse tot zijn tweede in rang. Mainwarings eerste woorden zijn: “Come on Adolf, we are ready for you”.

Zo begint op 31/07/1968 op BBC de eerste episode van ‘Dad’s Army’, bij ons beter bekend als “Daar komen de schutters”. Ze gaan de geschiedenis in als nog steeds een der beste sitcoms.

Captain Mainwaring en zijn peloton, Wilson, Jones, Frazer, Godfrey, Pike en Walker waren fictie, maar de speech van Eden was pure geschiedenis. Eden sprak de natie toe om onderdanen tussen 17 en 65 naar voren te laten komen om een heuse strijdmacht in het leven te roepen om de toen verwachte Duitse invasie en vrees voor een vijfde colonne een halte toe te roepen. Her en der lukrake luchtlandingen van de vijand was toen een bijna altijd aanwezige dreiging.

Het zou een job zijn buiten de werktijd, zodat niemand zijn huidige werk moest opgeven, wat ook niet mogelijk was in de toenmalige oorlogssfeer. Ze zouden geen wedde krijgen, wel een uniform en bewapening en ze moesten zich eerst aanmelden in het lokale politiestation.

De oproep had dadelijk zo’n impact en succes dat gedurende de eerste 24 uur bijna 250.000 mannen zich kwamen registeren. Zonder het te weten, lanceerde Groot-Brittannië het grootste, pseudomilitair en bijna donquichotterig vrijwilligersleger in de wereld. Vooral in de omgeving van Kent, waar de Duitse dreiging voor een invasie het hoogste was, was de aanvoer enorm. Na 1 maand had men 1.400.000 registraties.

Pelotons bestonden uit een allegaartje mannen van de gewone landbouwersknecht over de pubbaas, veteranen van bv. de Boerenoorlog, studenten, handelaars (Jones the butcher), tot de koster.

Zoals te verwachten, was improvisatie troef in de beginperiode, een allegaartje van mannen kwam bijeen in de kerkhal of een lokale school, in het begin zonder uniform en met wapens gaande van een antiek geweer, paradezwaarden, omgevormde wandelstokken tot bezems.

Na enige tijd verschafte men de mannen met een LDV-armband in afwachting van een echt kakiuniform.

Churchill had het nogal moeilijk met de naam LDV, vooral het woord ‘lokaal’ vond bij hem geen genade en er werden met de afkorting zelfs grappen gemaakt. “Look, Duck and Vanish” en “Last Desperate Venture” zijn twee voorbeelden.

Op 23 juli 1940 kreeg Churchill zijn zin en veranderde het LDV in ‘The Home Guard’. Vanaf dat moment kreeg de strijdkracht ook een Churchilliaans tintje in de aard van “Blood, sweat and tears”.

Het doel van de Home Guard was eigenlijk driedelig.

  • Observatie en informatie
  • Voorkomen van vijandelijke bewegingen (door bv. blokkades van wegen)
  • Patrouilleren en bescherming kwetsbare plaatsen

Na een tijdje was er een evolutie van een anti-invasieleger naar een waardevolle bijdrage tot burgerverdediging merkbaar. Hierbij hoorde het opsporen van niet-ontplofte tuigen, het verwijderen van puin, het bewaken van quasi verwoeste gebouwen (banken, winkels of pubs), het regelen van het verkeer, het helpen bij reddingsopdrachten samen met de brandweer.

Er waren zelfs anti-aircraft batterijen bemand door de Home Guard. In Cheltenham was er een peloton met de fiets en zelfs een toenmalige kampioen rolschaatsen bood zijn diensten aan om ergens een peloton rolschaatsers te stichten als koeriers.

Anthony Eden had bewust in zijn beginboodschap naar mannen gevraagd, veel vrouwen hadden naast het huishouden reeds heel wat vrijwilligerstaken in het WVS (Women Volunteer Service), bv. als chauffeur van ziekenwagens of brandweerwagens.

Na D-day was het duidelijk dat de Home Guard nog weinig nut zou hebben. Een invasie naar Engeland toe was afgewimpeld en de Duitse terugtocht was begonnen.

Het einde was aangekondigd voor 14 november 1944 en met typisch Britse waarde werd met een parade in centraal-Londen van 7000 Home Guard vrijwilligers van over heel het koninkrijk in de gietende regen officieel afscheid genomen op 3 december 1944. Die avond kondigde King George VI in een speech op de radio het officiële einde aan.

DSC_0034DSC_0032

Nog enkele cijfers: op zijn hoogtepunt telde de Home Guard 1.793.000 leden, 2 George Crosses werden uitgereikt alsook 13 George Medals en 1206 leden kwamen om tijdens hun dienst.

‘Dad’s Army’ ging ermee door tot 1977, met 80 afleveringen en een film. Het is nog steeds een klassieker en wordt dikwijls herhaald op BBC II. Karakters als Captain Mainwaring of Korporaal Jones waren er zeker in verschillende Home Guard Pelotons.