Kaiserstuhl, een unieke belevenis
Toen we de Groene Route (Grüne Strasse-Route Verte) vanaf Donaueschingen en het Zwarte Woud naar de Elzas en Vogezen volbrachten, kwamen we ook het kleine laaggebergte Kaiserstuhl tegen. Deze regio straalt zoveel uit dat we ze toch weer op onze lijst plaatsten. Het laaggebergte ligt in Zuidwest-Duitsland in de deelstaat Baden-Württemberg, tussen het Zwarte Woud en de Rijnvallei. Het is een gebied van ruwweg 15 km bij 13 km met een collectie heuveltoppen, de hoogste ongeveer 550 meter. Het zachtste klimaat van Duitsland heerst hier met veel zon en weinig regen. De vulkanische onderlaag en löss maken dat het gebied enorm geschikt is voor wijnbouw. Dit verklaart de aanwezigheid van een aantal topdomeinen in de regio. De Kaiserstuhl en zijn nabijgelegen broertje de Tuniberg zijn de toppers van de Badische wijnindustrie.
Rond de Kaiserstuhl liggen een aantal kleine steden en gemeenten die allemaal wat te bieden hebben. Aan de westkant van de heuvels is er Burkheim, een historische stad met ongeveer 1200 inwoners. Het oude stadsgedeelte bevindt zich binnen de stadsmuren, waarvan nog een deel overblijft. De Rotweiler Tor is de enige van de drie stadstorens die nog bestaat. Het Rathaus of stadhuis is gebouwd in renaissancestijl en heeft heel wat wapenschilden waarop te zien is dat de stad een zeer belangrijk verleden heeft. Heel wat mooie vakhuizen kleuren de binnenstad. Via smalle straatjes met kasseien bereik je de bovenstad met de St.-Pankratiuskerk, de oudste delen dateren uit de 14de eeuw. Binnen zie je veel ornamenten en fresco’s en een heel speciale doopvont. Je vindt in de stad ook het huis van Jorg Wickram, een schrijver die leefde rond 1555 en ook gemeentesecretaris was. Hij schreef in het Hoogduits en je kan nog altijd werken van hem vinden. Het Schloss Burkheim is jammer genoeg nog maar een ruïne. Het is in privéhanden en alleen de benedenverdieping is nog bereikbaar en een beetje onderhouden. Af en toe gebruikt men het nog voor festiviteiten. Zeer merkwaardig is dat een klein deel van de oude stad visserswijk genoemd werd. Tot de Rijn werd rechtgetrokken zou hier nog vissersactiviteit geweest zijn. Burkheim heeft naar Duitse gewoonte ook een oude nachtwacht en van april tot oktober kan je ‘s avonds met hem op pad. Op de viersprong voor Burkheim is er een gezellig hotel met spa en zwembad en een uitstekende keuken.
Ihringen is als stad niet zo mooi als bv. Burkheim. Veel is vernield tijdens WOII. In Ihringen moet je zeker eens binnenwippen in het Naturzentrum Kaiserstuhl. Het is open van maart tot oktober. Gids Barbara Sütterlin zal je leuk onderhouden over het natuuraspect van deze regio. Je kan hier ook terecht voor info over excursies of groepsrondleidingen. De verschillende tentoonstellingen geven je inzicht over de habitats van de Kaiserstuhl, de fauna en flora, wijnbouw en natuur. Er is een groot model van de Kaiserstuhl met ook een modelspoorweg. Dit is een replica van de huidige Breigsau S-Bahn, die rond de Kaiserstuhl rijdt en alle stadjes en deelgemeenten aandoet. Kinderen kunnen spelenderwijze de natuur ontdekken door raadsels, puzzels, voelen en spelen. Je kan er ook met de microscoop op ontdekking gaan. Vanaf Ihringen zijn er ook verschillende wandelpaden naar de toppen van de Kaiserstuhl, vele zijn rondwandelingen, wat het ook leuk en praktisch maakt. De meeste nemen ongeveer vier uur in beslag. Hier ook veel wijnbouw: de familie Karle heeft hier bv. een Wein- und Sektgut en ook het Landgasthof Karles. Hier kan je overnachten en genieten van de typische, lokale keuken. Meegenomen in april en mei zijn de aspergemenu’s, de asperge die hier op grote schaal wordt gecultiveerd.
De mooiste stad van de regio, met de meeste bewaarde vakhuizen is Endingen am Kaiserstuhl, een stadsparel met een prachtig historisch centrum: onder meer het Alte Rathaus, de Marktplatz en de kerken van St.-Martin en St.-Peter. Een stadsgids leidt je rond in anderhalf uur. Ook leuk is de verscheidenheid van eigenaar beheerde winkels in het centrum. Wat bijzonder opvalt, is het Käserei Museum, een schitterend privé-initiatief dat zeker de moeite waard is om te bezoeken. Er was op deze plaats al kaasgeschiedenis sinds 1901. S. Risk had hier zijn kaasmakerij en zijn oude werktuigen samen met een hele collectie werktuigen en voorwerpen vormen de basis van het museum. Fridjov Roald Ross is hier nu de eigenaar en geeft vurig enthousiast een rondleiding. Sinds 2020 geeft hij ook demonstraties kaasmaken en kaascursussen volgens de Labkäsetechnologie. Je kan er ook iets eten en drinken.
Altijd is er de wijnbouw! Je kan tractortochten doen door de wijngaarden met verrukkelijke panorama’s naar het Zwarte Woud, de Rijnvallei en de Vogezen toe. Weingut Knab neemt je zelfs mee naar de hoogten met hun Unimog (kleine vrachtwagen). Je kan dit in combinatie doen met een wijnproeverij en een bezoek aan de schildertentoonstelling van zijn vrouw.
Om af te sluiten: een sublieme topper, zeker in rode wijn: St.-Remigius in Achkarren-Vogstburg
Tekst en foto’s: G. Charrin
