Ljubljana, een dagje te voet
Vanaf Maribor is het ongeveer een anderhalf uur rijden tot Ljubljana, de hoofdstad van Slovenië. Geen te grote stad met ongeveer 210.000 inwoners, met een groot aantal universiteitsstudenten. De meeste historische bezienswaardigheden liggen in de oude stad, tussen de kasteelheuvel en de rivier de Ljubljanica. Alleen de grote musea liggen in de ‘nieuwe stad’ ten westen van de rivier.
Als eerste kennismaking met de stad beperk ik me tot het oude gedeelte, wat gemakkelijk te voet te doen is. Een aanrader is je bezoek te starten op het kasteel. Je bereikt het kasteel, dat op een kegelvormige heuvel ligt met een ultramodern kabelspoor van metaal en glas. De geschiedenis van het kasteel wordt je uitgelegd in een virtuele animatiefilm. Een geschiedenis die teruggaat tot de Romeinen, die hier reeds een vesting hadden. De stad heette toen Emona. Attila de Hun vernietigde later het kasteel en achtereenvolgens de Slaven, Habsburgers en Turken drukten hun stempel op het kasteel. In de tijd van Napoleon werd het een legerbasis met hospitaal en daarna een gevangenis. In 1905 kocht de burgemeester van de stad het kasteel en kreeg het zijn huidige functie. Nu is het deels een museum, een ontmoetingplaats voor evenementen en zelfs een populaire plaats voor bruiloften. Het onregelmatige binnenplein is een leuke plek voor muziek– en theateropvoeringen. Een der bezienswaardigheden is de gotische St.-Joriskapel uit de 15de eeuw waarvan het plafond is versierd met wapenschilden van adellijke families uit de Habsburgse tijd. Ze dateren uit 1747 en waren een romantische uitdrukking van een nostalgie naar vervlogen tijden. Ga zeker de Klokkentoren beklimmen. De uitkijktoren biedt schitterende vergezichten op de oude stad aan de voet van de heuvel en op de besneeuwde Alpentoppen in het noorden.
De stad heeft ook weinig te lijden gehad in beide wereldoorlogen. Het zogenaamde Izonzofront en zijn uitputtingsslag met zeer veel slachtoffers speelde zich tussen 1915 en 1917 af in het hooggebergte en tijdens Wereldoorlog II was de stad eerst door de Italianen en later door de Duitsers in een zogenaamde quarantaine geplaatst. De hele stad was omgeven door prikkeldraad om de partizanen te beletten de stad te verlaten. Grote vernielingen zijn er nooit gebeurd. Zo vinden we in de oude stad enorm veel barokke gebouwen (herenhuizen en kerken) met Italiaanse invloed. Heel de oude stad is autovrij, alleen enkele lichte eclectische minbusjes rijden gratis rond voor het vervoer van wie niet zo goed te been is en de stad toch wil ontdekken. Beneden het kasteel, voor je de rivier bereikt, kom je via de smalle keienstraten op het Mestni Plein. Hier staat het renaissanceachtige 18de-eeuwse stadhuis met ervoor de ‘Fontein van de drie rivieren’. De Fontein is een driehoekige obelisk met water omgeven en symboliseert de drie grootste rivieren uit de omgeving. Het werk was van een Venetiaanse beeldhouwer, Robba, die in Ljubljana woonde en de Fontein in 1751 afwerkte. Wat we echter hier zien, is een replica uit 2008. Om het oorspronkelijke kunstwerk te beschermen tegen onaangename weersomstandigheden is het overgebracht naar de Nationale Galerij in de nieuwe stad waar het kunstwerk onder een glazen omhulsel staat. Niet ver van het plein komen we de barokke St.-Nicolaas Kathedraal tegen. Het interieur is zeer rijk versierd met onder meer ook werk van Robba, die we daarjuist verlieten op het plein. De nogal sobere buitenkant is aangenaam aangepast met twee bronzen deuren vol reliëfs. Ze geven een plastisch en geschiedkundig verhaal rond het bezoek van paus Johannes Paulus II in 1996 weer. De kathedraal heeft twee majestueuze torens, die boven de Markt uitsteken en deze St.-Nicolaas is hier patroonheilige van zeelui en vissers.
De Markt is een deels overdekt plein waar bijna heel de week fruit en groenten uit de streek, tezamen met souvenirs en andere lokale voedingsproducten verkocht worden. Ten oosten van de Markt is er de Drakenbrug, een van de vele over de rivier. De Drakenbrug was een der eerste jugendstilprojecten in de stad. De uiteinden zijn versierd met bronzen draken. Nog mooier is de ‘Drie Bruggenconstructie’. Een modeltrefpunt dat ook vanaf de hoogte van het kasteel zeer idyllisch overkomt. Ze dateert uit 1929 toen een architect de opdracht kreeg om de belangrijkste brug van de stad, die hier toen lag, te verbreden wegens het steeds drukker wordende verkeer. De architect besloot om de 19de-eeuwse brug in het midden te behouden en aan weerskanten een nieuwe voetgangersbrug toe te voegen. De brug is mooi versierd met onder meer sierlijk gevormde lantaarnpalen met lampen in melkkleurig glas. Het geheel doet zeer Venetiaans aan. Door het autovrij maken van de oude stad is deze brug een middelpunt van verbinding tussen beide oevers. Ze gaf nog meer gestalte aan het Presererplein aan de westkant van de rivier. Dit plein is nu bijna het symbolische hart van de stad en is genoemd naar France Preserer, een romantische dichter met patriottische verzen. In 1905 werd zijn standbeeld onthuld op het plein, een standbeeld van de dichter met een dichtbundel in de hand en vergezeld van een naakte muze met lauwertak. Een beeld waarmee de toenmalige priester van de Franciscanerkerk aan de overkant niet zo blij was. Hij plantte een grote boom tussen zijn kerk en het standbeeld, maar vergat dat in de herfst en winter de boom bladerloos was en hij toch moest kijken op Preserer en zijn naakte deerne. Rond het plein staan enkele van de mooiste jugendstilgebouwen uit de stad, waaronder de Galerija Emporium, een kledingzaak.
Aan de oevers van de rivier vind je talloze eetgelegenheden met zeer democratische prijzen. Het drieluik Slovenië sluiten we volgende keer af met een bezoek aan Ptuj, de oudste stad van het land.
Alle info: www.visitljubljana.com en www.flyvlm.com
