In de voetstappen van Wilfred Owen
Dearest Mother, I will call the place from which I am now writing the smoky cellar of the Forester’s House. Zo begint de brief, gedateerd 31 oktober 1918, geschreven door Second Lieutenant Wilfred Owen. Hij was een van de grote oorlogsdichters met als onderwerp de Grote Oorlog en de ellende van die Oorlog en diende in het Manchester Regiment. Samen met zijn vriend Siegfried Sassoon en met Edward Blunden is hij een van de leidende figuren in de ‘War Poetry’, de oorlogsdichtkunst, een manier om hun ervaringen uit de Eerste Wereldoorlog te delen en te verwerken.
Owen sneuvelt op 4 november 1918 en de ironie van het lot wil dat op 11 november 1918, op het moment dat in Groot-Brittannië alle klokken de wapenstilstand luiden, zijn moeder de fatale telegram krijgt met de aankondiging van zijn dood. De Avesnois in het Franse departement Nord-Pas-de-Calais is nu een vredige streek met gloeiende akkers, bossen en weiland, ruwweg gelegen tussen Le Quensoy en Maubeuge. Rond het dorpje Ors kan je in de voetstappen treden van deze grote dichter op een met Britse memories overgoten parcours. Een parcours van ongeveer 6,5 km met als vertrekpunt het boswachtershuis waar Wilfred zijn laatste brief schreef.
Parking genoeg bij het boswachtershuisje waarvan het sobere wit schril afsteekt tegen het groene kader van het aanpalende bos. Het werd in zijn huidige staat geopend in 2011 en is het werk van de Britse beeldende kunstenaar Simon Patterson. De kunstenaar wilde de dichterlijke kracht van Owen naar voren brengen en de permanente actualiteit van kunstuitingen met betrekking op de wreedheid van de oorlog aantonen. Bekijk zeker voor het huis de grote borden met de foto’s van het huisje in 1918. Het bezoek is gratis en een hostess geeft je voor het gebouw een korte impressie van het huis en zijn doel. Via een cirkelvormige weg kom je in de kelder die in zijn oorspronkelijke staat is gelaten. Hier hoor je de laatste brief van Owen naar zijn moeder in twee talen. De vochtige sfeer van de rokerige kelder is duidelijk te herkennen. In het huis zelf zijn er 4 grote glaspanelen waar constant stukken uit Owens grote werken worden geprojecteerd (beeld en geluid). Voorbeelden zijn: Anthem for Doomed Youth en Dulce et Decorum.
De verdere wandeling brengt je via het bos naar een eerste Britse CWGC-begraafplaats met 107 zerkjes. Via het Sambrekanaal kom je in het dorpje Ors en juist buiten het dorpsplein ligt de gemeentelijke begraafplaats met een kleine Britse militaire hoek (59 zerkjes). Bijna allen sneuvelden op 4 november 1918 in diverse gevechten rond het kanaal. Op de rij waar Owen begraven ligt, vind je ook zeer uitzonderlijk twee graven met het Victoria Cross, de hoogste onderscheiding uit het Britse leger. Steek van hieruit de spoorweg over en je kan terugkeren naar het boswachtershuisje.
Dit is een streek die buiten het oorlogstoerisme nog veel te bieden heeft met o.a. het bos van Mormal en het dorpje Maroilles, bekend om zijn lekkere, maar hevig ruikende kaas.
Accommodatie is er niet zo voor het rapen als in andere meer bekende delen van Frankrijk. Toch vonden we een hotelhouder met zin voor expansie in de toekomst. Het domein Les Charmilles de Mormal ligt op een landelijk stuk juist buiten het stadje Landrecies. Het U-vormige domein bezit nu 16 kamers, alle met aparte ingang. Alle kamers zijn mooi en net uitgebouwd. De eigenaar heeft onlangs een oude schoenfabriek aan de overkant opgekocht en bouwt er nu een feestzaal en een restaurant. Ondertussen kan je genieten van een avondmaal, genre table d’hôtes, voor 28 euro (alles inbegrepen), geserveerd in het aanpalende ouderlijke huis, dat meer lijkt op een klein kasteel. Er wordt ook plaats aangeboden voor seminaries en werkgroepen. Kortom een aan te moedigen project dat we zeker de volgende periode willen opvolgen.
Voor wie niet houdt van lange autoritten: Landrecies en Ors zijn ongeveer 170 km verwijderd van Antwerpen.