Thüringen voor wie van cultuur én natuur houdt

Thüringen

by Miet Waes

Het grootste aantal toeristen dat naar Duitsland reist, zijn Nederlanders. De Belgen staan pas op de achtste plaats. De drempel naar het voormalige Oost-Duitsland is voor hen blijkbaar nog hoger. Jammer, want in Thüringen ontdekten we niet alleen een prachtig natuurgebied, maar ook mooie cultuursteden, elk met een eigen karakter en rijke geschiedenis.

Goethestad Weimar, de residentiestad in Midden-Europa

Oost-Duitsland heeft decennia lang geleden onder een communistisch regime. In de vele cultuursteden in Thüringen is daar niet veel meer van te merken. Integendeel, de oude gebouwen rezen – door de solidariteitssteun van de West-Duitsers – als een feniks uit hun as. Zo ook Weimar die in 1999 Culturele Hoofdstad van Europa was en we als eerste cultuurstad bezoeken. Weimar, ooit de residentiestad in Midden-Europa, is een aangename stad met groots aangelegde parken, openbare pleinen, smalle straatjes, musea en paleizen. Hier werkten en woonden de dichters Goethe en Schiller en de componisten Bach en Liszt en ontsproten ideeën en kunstwerken die zich over de hele wereld hebben verspreid. Een van de belangrijkste getuigen van klassiek Weimar is het barokke Goetheshuis waar deze grote filosoof opnieuw tot leven komt.

Ook het architectuurfenomeen Bauhaus ontstond in Weimar.

Veel Bauhaus-gebouwen staan op de lijst van Unesco-werelderfgoed. Het was een voor zijn tijd revolutionaire bouwstijl, die door zijn minimalistisch en heldere geometrie in scherp contrast stond met de klassieke bouwstijlen. Als Belg mogen we terecht fier zijn op onze Henry Van de Velde die er niet alleen veel Bauhaus-huizen bouwden, maar er ook een kunstschool oprichtte om zijn ideeën te verspreiden. Later stichtte hij een tweede school in Brussel.

Het Bauhaus Museum Weimar

Een aanrader voor de architectuur- en designliefhebbers is het nieuwe Bauhaus Museum naast het Weimarehallenpark. Het Museum dat in 2019 openging, is een geometrische glazen kubus met vijf verdiepingen, die ‘s nachts met lichtbanden wordt verlicht. Neem zeker je tijd want je kan er uren verwonderd in rondlopen. Hier vind je, naast nooit getoonde tijdsdocumenten, de oudste Bauhausverzameling ter wereld met o.a. de verzameling Ludwig over de designgeschiedenis van de 18 tot en met de 20^e eeuw. Tot de kunstschatten behoren de beroemde lamp van Wagenfeld, de lattenstoel van Marcel Breuer, de theepot van Marianne Brandt en werken van Paul Klee, Peter Kehler en Lászlo Moholy-Nagy en andere designiconen. Niet alleen de avant-garde van het Bauhaus komt er aan bod, maar er zijn ook wisselende tentoonstellingen met eigentijdse vormgevers, kunstenaars en architecten. Heel boeiend is de tijdelijke tentoonstelling: ‘De weg naar Utopia’ rond het thema ‘Hoe willen we in de toekomst leven?’ waar ook sociale rechtvaardigheid en duurzaamheid aan bod komen.

Het revolutionaire ‘Haus Am Horn’ in het Ilmpark

Het ziet er uit als een moderne eigentijdse woning: Een eenvoudig kubistisch ontwerp met een plat dak waarbij gebruik is gemaakt van staal en beton. Nochtans dateert het van 1923 en zorgde voor een revolutie in het architecturale en esthetisch denken van de 20^e eeuw. Het was het eerste gebouw gebaseerd op de Bauhaus-filosofie en ontworpen als een modelhuis voor de eerste Bauhaustentoonstelling. Een aantal studenten werden bij het bouwproject betrokken en ook dat was revolutionair. Ook met energie besparen werd al rekening gehouden. De ramen waren groter aan de zuid- en westzijde en de noordkant was bijna zonder raam. Als isolatie tussen de externe betonnen muur en de binnenmuurbekleding was er een isolatielaag gemaakt van een op turf gebaseerd materiaal, Torfoleum.

Het National Park Hainich, een paradijs voor plant, dier én mens

Het Hainich National Park is een onderdeel van het grotere natuurpark Eichsfeld-Werratal. Het is een Unesco-werelderfgoedlocatie als enige overgebleven bos ter wereld met rode beuken. Omdat het jaren een militair gebied was, konden de beuken zich als dominante boomsoort ontwikkelen, zoals ze van nature – zonder menselijke invloed – zouden doen in grote gebieden in Midden-Europa. Dwars door het Thüringen woud loopt de Rennweg, dat al sinds 1330 een beroemd wandelpad is. Een aanrader is de Canapy walk van waaruit je prachtige uitzichten hebt op het bos en op een ludieke manier informatie krijgt over dieren en planten die er leven. Er zijn picknickplaatsen, belevingspaden, speelterreinen, leerzame puzzels en her uitdagende parcours voor kinderen en sportieve volwassenen.

Erfuhrt, kuieren door een middeleeuws filmdecor

Erfurt, de hoofdstad van de Duitse deelstaat Thüringen is één van de weinige steden in de regio die amper schade opliep tijdens de Tweede Wereldoorlog. Het middeleeuwse stadscentrum met zijn oude steegjes, vakwerkhuizen, historische gebouwen en pleinen bleef nagenoeg intact. Blikvanger en meest gefotografeerd plekje is de iconische Krämerbrücke. Het is een brug uit de 14^e eeuw met vakwerkhuizen waarvan de meesten nu ingericht zijn als schattige winkeltjes in typisch Duitse stijl. Indrukwekkend is de twee hectare grote Domplatz. Op de Domheuvel staan twee kerken naast elkaar: Mariendom, een indrukwekkende kathedraal uit de 12^e eeuw en St.Severi. Op de 70 traptreden tussen de twee kerken en het plein worden elk jaar culturele festiviteiten georganiseerd zoals het bekende DomStufenfestival. Vlakbij de Domplatz zie je de Citadel Petersberg, één van de best bewaard gebleven citadels van Midden-Europa waar ook rondleidingen worden gegeven.

De schat van Erfurt in de oudste synagoge van Midden-Europa

Grote trekpleister is de oude Joodse Synagoge. De originele buitenmuren met vensters, de kelder en het dak maken de synagoge uit de 11^e eeuw tot de oudste van Midden Europa. Niemand wist dat het om een Joodse synagoge ging en eeuwenlang werd ze gebruikt als pakhuis en later als restaurant met danszaal waar ook de Nazi’s kwamen dansen. Pas in de jaren ‘90 werd ze herontdekt. In 1998 werd tijdens bouwwerkzaamheden een goud- en zilverschat gevonden met duizenden zilveren munten, juwelen, zilveren staven en een gouden Joodse trouwring, waarvan er nog slechts twee exemplaren ter wereld zijn. ‘De schat van Erfurt’ is nu in de kelder tentoongesteld.

De speciale band tussen Erfurt en Maarten Luther

Maarten Luther, die de basis legde van het Protestantisme uit protest tegen het machtsmisbruik van de kerk, studeerde aan de universiteit van Erfurt. Hij bracht hier een belangrijk deel van zijn leven door en verbleef tussen 1505 en 1511 in het Augustinerkloster waar een vaste tentoonstelling aan hem is gewijd. Een nieuwbouwgedeelte vervangt het deel dat in 1945 werd verwoest en is een geslaagde combinatie tussen oud en nieuw. Omdat hij in die periode strenger dan streng was en de vastenregels nog strikter toepaste, was hij graatmager. Nadien verliet hij het klooster, huwde met een rijke weduwe, kreeg zes kinderen en verdriedubbelde zijn volume.

Jena, de stad van de Zeiss lenzen

In tegenstelling tot Erfurt bleef er van Jena, door luchtaanvallen en communistische herbouwplannen, weinig over van de historische binnenstad. Er restten enkel nog een paar delen van de middeleeuwse stadsmuur en gelukkig ook het stadhuis van 1377 dat het oudste van Duitsland is. Jena is vooral bekend van zijn optische industrie. In de 19^e eeuw studeerde Carl Zeiss (inderdaad die van de brilglazen en de foto lenzen) aan de universiteit van Jena. Enige jaren later startte hij er zijn bedrijf in optica. Door verschillende technologische vernieuwingen groeide het uit tot een wereldautoriteit op gebied van lenzen. Het Zeiss-planetarium is trouwens het oudste planetarium ter wereld. Jena is ook bekend omwille van zijn universiteit. In de negentiende eeuw was het een ontmoetingsplek voor dichters en wetenschappers als Goethe en Schiller. Ze blijven er verder leven in tal van monumenten en het Schillers Gartenhaus. Even verpozen in het groen kan ook. Je vindt er niet alleen de oudste botanische tuinen van Duitsland, maar ook historische parkcomplexen.

De Saaleradweg, één van de mooiste rivierfietspaden van Duistsland

Nog even tijd om een klein gedeelte van het 403 kilometer lange Saale-fietspad te verkennen dat door de idyllische Saale-vallei loopt. Het fietsparcours vertrekt aan de bron van de rivier de Saale in het Fichtelgebergte en eindigt aan de monding waar de Saale samenvloeit met de Elbe. Je fietst er langs romantische kastelen, dromerige dorpjes, weelderige wijngaarden en wereldberoemde cultuurplaatsen met een rijke geschiedenis. De Saaleradweg bestaat uit negen etappes en is goed bewegwijzerd. De wegen zijn meestal geasfalteerde en overwegend autovrij.

Tekst en foto’s: Miet waes

Praktische informatie

Hoe er naartoe?

ICE trein Brussel-Frankfurt

vervolgens ICE trein Frankfurt-Weimar

Overnachten

Best Western Premier, Russischer Hof in Weimar

Dit hotel is rijk aan tradities en ligt middenin de historische binnenstad van Weimar.

https://www.russischerhof-weimar.de/

Eten en drinken

– Zum Schwarzen Bären in Weimar

https://www.schwarzer-baer.de