The Western Front (deel 2)
Baguette, confituur en koffie was ons “Petit déjeuner”, dus waren we op dag 2 vlug klaar om te vertrekken voor het vervolg van onze tocht. Die bracht ons in feite terug naar het gebied rondom Loos. Via Cassel, Hazebroeck en Estaires bereikten we het gebied van de Neuve Chapelle slag (maart 1915). Enkele kilometers voor La Bassée vonden we links op de D947 de ingang van het Portugese kerkhof. Een Portugese divisie vocht hier rond 1918 (slag rond Lys). De grote, ijzeren ingangspoort is zeer mooi versierd en je hebt veel kracht nodig om ze te openen. Zo immens is ze. Alle grafstenen zijn in een donkergrijze kleur en “unknown” is hier “desconehcido”. Elk jaar is er een herdenkingsplechtigheid op een zaterdag, die steevast traditioneel eindigt. De Fransen gebruiken op het einde van een oorlogsherdenking een “vin d’honneur”, bij de Portugezen is het een “port de honor”!
Iets verder naar het kruispunt toe is het Neuve Chapelle Indian Memorial. In dit gebied vocht het Indische Korps met verschillende divisies. Het monument is cirkelvormig met op het einde een kolom, 15m hoog, een lotusbloem op de top, geflankeerd door twee tijgers. Op de muren: meer dan 5.000 namen van manschappen zonder gekend graf. Ontelbaar veel staat de naam “Singh” op het monument.
In het dorp Neuve Chapelle vind je twee CWGC kerkhoven: Neuve Chapelle British CWGC ligt nu juist achter een nieuwbouw, maar het klassieke, perfecte, kleine, groene graspadje er naartoe is behouden. Er zijn ongeveer 50 graven. Neuve Chapelle Farm CWGC ligt ietsje verder bij een zandweg. Hier liggen veel soldaten van het London Regiment, ook bekend als “The Kensingtons”.
“Als je hier spreekt over Neuve Chapelle, dan zal er ook wel iets bestaan als Vieille Chapelle”, dachten we en jawel …
Ongeveer 10km ligt er tussen deze 2 dorpen. Eerst merk je op de weg naar Bethune het grote Le Touret Memorial en CWGC kerkhof. Het Memorial is voor velen het meest elegante en nauwkeurig gebouwde en bewerkte kunststuk
van het Western Front. Het bestaat uit een vrijstaande, overdekte galerij (loggia), omgeven door een rechthoekig plein, overtrokken met drie grote, stevige muren en een colonnade. Het geheel is afgewerkt met kleine paviljoenen en een ronde toren.
Het is een monument voor al de vermisten in dit gebied vanaf het begin van de oorlog tot de slag van Loos (1915). Het kerkhof zelf heeft ongeveer 900 graven.
In Vieille Chapelle vonden we na een tijdje zoeken, het wat verborgen aandoende Zelobes Indian CWGC. Het ligt achter een grote, mooie, stenen wal. Hier geen Stone of rememberance. Normaal, want er liggen maar ongeveer 105 manschappen, maar ook geen Cross of Sacrifice.
Alle zerken hebben opschriften in Hindi, Urdu of Bangla, de voornaamste talen die gesproken werden in de Indische regimenten.
Het is de moeite waard om de Indische regimentsnamen te ontdekken. Veel van deze regimenten waren ook opgericht door bv. Maharajahs. Unknown sepoy was een onbekende soldaat.
Wat verder begonnen we aan de Aubers Ridge toer. Juist voor het dorp Aubers is er Aubers Ridge British CWGC, ongeveer 700 graven, met ook enkele WWII slachtoffers. Onder hen een Poolse piloot, Pilot Officer Josef Bondar, 303 Sqn RAF, neergestort in 1941, na een missie tegen Duitse stellingen in Komen.
Daar Aubers geen gelegenheid gaf tot een middagmaal en we enorme honger hadden (remember ons ontbijt), waren we genoodzaakt de westelijke toer te verlaten en richting Estaires te trekken. Hier vonden we een typisch Franse brasserie, waar het eten zo goed was dat we er wat te lang bleven.
Richting België vonden we nog een CWGC aan weerszijden van de weg te Sailly-sur–la-Lys. Je hebt Anzac CWGC aan de ene kant (een kerkhof met voornamelijk Australische slachtoffers – vandaar de naam Anzac, de algemene term voor Austalian, New Zeeland Army Corps). Aan de andere zijde Sailly-sur-la-Lys CWGC met een overgroot deel Canadese slachtoffers. Beide kerkhoven hebben ongeveer 300 graven. Hier vonden we een zerk met als opschrift: “Two British airmen” (zie foto). Spontaan moesten we toen even denken aan … “Allo, Allo” vroeger.
Dan keerden we huiswaarts met nog heel wat opties voor volgende trips en meer ontdekkingen in de WWI geschiedenis.
We houden jullie op de hoogte!
