Cheese Experience en Woerden
Na de Calvados Experience in Normandië en de Chocolate Experience hier in Antwerpen vond ik een derde culinair belevingscentrum: het Kaas Experience Center in het Kaaspakhuis in Woerden. Woerden ligt in de zogenaamde Cheese Valley, een kleine streek van vier gemeenten (Gouda, Woerden, Bodegraven en Krimpenerwaard) in hartje Nederland.
Sinds de middeleeuwen staan de “Hollanders” bekend als kaasmakers en kaashandelaars. Wereldberoemd zijn ze, die grote kazen in de vorm van een wiel en met een gewicht tot 16 kg. Gouda is de stad waaraan ze hun naam te danken hebben, maar het is in de polders eromheen dat ze gemaakt worden. Het gele goud! Er wordt onderscheid gemaakt tussen fabriekskaas, boerderijkaas en boerenkaas. Bepalend daarbij is hoe men de melk heeft behandeld. Het begrip boerenkaas is beschermd.
Dit en veel meer kom je te weten in Woerden in het Kaaspakhuis, een prachtig gerenoveerd pand uit de jaren dertig en sinds 2017 officieel in gebruik. In de jaren ‘80 van de 19de eeuw ontstonden de eerste kaasmarkten op initiatief van de kaasmakende boeren en de kaashandelaars. In 1885 ontstond de wekelijkse kaasmarkt in Woerden. Nu konden de boeren hun kaas naar de markt brengen en daar zelf verkopen aan de meestbiedende kaashandelaar – methodiek van handjeklap genoemd. In de 5 kaassteden van Nederland (Alkmaar, Edam, Gouda, Hoorn en Woerden) worden in de zomerperiode nog authentieke kaasmarkten gehouden, in Woerden iedere zaterdag tussen begin mei en eind augustus.
De kaashandelaren hadden nood aan bergruimte en zo ontstonden de typische kaaspakhuizen. Hier werd de kaas opgeslagen, regelrecht vanaf de kaasmarkt met een tussenstop bij de waag. De klimatologische omstandigheden in het pakhuis waren van grote invloed op het rijpingsproces. Om inbrekers buiten te houden plaatste men tralies voor de raamkozijnen, een typisch beeld voor de pakhuizen.
In de Kaas Experience in Woerden krijg je een complete koe-tot-kaas-beleving. Na een inleidingsfilm kan je met eigen ogen het kaasmaken beleven. In een wit pakje bezoek je de oplegruimte op zolder en met een virtual reality-bril zit je midden in een van de grootste kaasopslagplaatsen van Nederland en proeven is er ook bij. Praktisch is ook dat een deel van het VVV-kantoor van Woerden gelegen is in het kaaspakhuis, nuttig voor je verdere verkenning van de stad.
Woerden is niet groot en kan je gemakkelijk te voet ontdekken. Parkeren kan je het beste in de parkeergarage Castellum. Deze naam verwijst naar het Romeinse verleden van de stad. Ze lag samen met Utrecht aan de noordelijke grens van het Romeinse Rijk. Kijk goed rond in deze parkeergarage, zij is een unicum: ze doet dienst als Romeins drive-inmuseum!
Vroeger liep de Oude Rijn door Woerden, maar in 1960 werd ze gedempt. De Singel is nu het watergebied van de stad met verschillende vaarroutes. Een ander baken rond de oude stad is de Windhond Molen uit 1755 en nog steeds in werking.
Het kasteel dat meer dan 600 jaar oud is, doet nu vooral dienst als locatie voor evenementen en trouwgelegenheden. Vooral de vier torens vallen op. Het deed zeer lang dienst als centraal magazijn voor logistieke legerattributen. Over het kasteel is de Bonaventurakerk, een neogotisch gebouw uit 1890, het klooster ernaast is nu een cultureel centrum. De centraal gelegen Petrustoren is op sommige dagen te beklimmen. Ernaast is het stadsmuseum, gehuisvest in het oude stadhuis. Dit gebouw dateert uit 1610 en heeft nog een oude schandpaal.
Woerden heeft ook enkele historische figuren gehad. Jan De Bakker was de eerste protestantse martelaar in 1500 en er is onder meer een straat naar hem genoemd.
Leo Gestel was een modernistische kunstenaar-schilder van de eerste helft van de 20ste eeuw. Hij overleed in 1941. Doorheen heel de stad kan je zijn werk volgen: 11 doeken en 11 emailreproducties werden op zeer kwaliteitsvolle manier in beeld gebracht. Je kan bij het VVV de route aanvragen. Ook kan je info krijgen over de zogenaamde schuilkerken. De Lutherse in de Jan de Bakkerstraat is een pareltje.
In het centrum vind je heel wat lokale winkeltjes en een leuke eetgelegenheid is het pas geopende “Gare Pompidou” op het Defensie-eiland, waar de restauratie volop aan de gang is.
Tot slot kwam ik te weten waarom koeienkaas geler is dan geitenkaas: koeien en geiten nemen caroteen op bij het grazen, maar bij de koe gaat het caroteen rechtstreeks naar de melk en bij de geit wordt het omgezet in vit. A.
Info: www.kaaspakhuiswoerden.nl
Tekst en foto’s: A. Charrin
