Artois: Lorette en A l’ Potée de Léandre.
Neen ,geen bezoek aan Nouvion , de geboorteplaats van René Artois uit Allo ,Allo , maar het gebied ruwweg tussen Lens en Arras was in Wereldoorlog Een ook getuige van verschillende grote militaire acties. Artois ( of Artesië ) is een mooi heuvelachtig landschap dat hierdoor zeer gegeerd was door zowel Franse als Duitse generaals. De Duitsers haalden spoedig voordeel door het bezetten van de heuvelrug van Vimy en de hoogvlakte van Lorette. In 1915 slagen de Fransen erin om Lorette terug in te nemen na hevige gevechten in en rond de omliggende heuvels. Alleen Souchez en de hoogte van Vimy blijft in Duitse handen. Twee stille getuigen van de zware strijd zijn de ruïne van de oude kerk ( 16e eeuw) in Ablain-Saint-Nazaire en de toren ruïnes van de voormalige abdij op de heuvel van Mont-Saint-Eloi. Naast deze laatste ruïne is er recent een herdenkplaat onthuld van François Faber , de Luxemburgse winnaar van de Tour uit 1909 die niet ver hier vandaan omkwam in Carency gedood door een sluipschutter , op het moment dat hij de telegram las waarin de geboorte van zijn kind werd vermeld. Faber diende in het Franse Vreemdelingenlegioen en heeft geen gekend graf. De indrukwekkendste site te bezoeken is het “ Necropole Nationale op de heuvel van Notre –Dame-De –Lorette. De door de oorlog totaal vernielde kapel werd vervangen door een basiliek in romaans-Byzantijnse stijl en is versierd met marmer en mozaïeken. (1925) Op de binnenmuren zijn duizenden namen gegraveerd van Franse soldaten die sneuvelden op de heuvel of in de omgeving. Hier ook een gewijd aan François Faber. De begraafplaats rondom is de grootste Franse militaire begraafplaats. Meer dan 20.000 kruisen en 22.000 onbekende soldaten die rusten in acht massagraven. Op de eerste rij o.a. het graf van Generaal Barbot die hier sneuvelde in 1915 en een dubbelgraf van vader’ capt. A. Desars) en zoon( capt. E. Desars) die respectievelijk stierven in 1915 en 1940. Midden op de begraafplaats staat een 52 m hoge lichttoren op een sokkel. Binnen bevindt zich een crypte met 32 kisten, daarbij ook soldaten die sneuvelden in andere conflicten ( WOII, Noord Afrika en Indochina. Vlakbij werd in 2014 het Memorial International of de ring der Broederschap opgetrokken. Een ellipsvormig monument in bruin ijzer dat je over de vallei brengt en panelen als een open boek met de namen van meer dan 600.000 soldaten van alle nationaliteiten die sneuvelden in Nord-Pas-de-Calais in alfabetische volgorde.
Nog recenter uit 2015 is aan de voet van de heuvel het museum “ Lens’14-18 , centrum voor oorlogsgeschiedenis en vrede. Het moderne gebouw is gestructureerd rond zwarte , betonnen blokken , die men kapellen noemt. De architect gebruikte subtiel de associatie met glas om zowel naar buiten als naar binnen een contrast te creëren tussen obscuriteit en licht. Het sobere, zwarte interieur met strakke uitvoering in beton en ijzer, onderbroken door symmetrische gaten , verwijst naar de bespiegeling van het slagveld. Met behulp van innovatieve technieken schept men een beeld van een uitzonderlijke collectie documenten ( kaarten, archieffoto’s en films uit die tijd) en iconische objecten. Het museum is ingedeeld in 7 thematische fasen over de oorlog in de streek:
De bewegingsoorlog, tot november 1914, daarna graaft men zich in en voor de burgers die zich in het gebied bevinden dat in handen is van de Duitsers , begint een bezetting die 50 maanden zal duren.
De loopgravenoorlog, met de offensieven van 1915( Lorette door de Fransen ) en 1917( Vimy door de Canadezen)
De dodelijke uitputtingsslagen, met de mechanisatie in de strijd door de invoering van tanks.
Het Noorden onder Duitse bezetting, 70% van het departement Nord en 25 % van het departement Nord-Pas-de-Calais waren bezet. Er was een bijzonder streng bezettingsregime met o.a. economische exploitatie en een enorme vrijheidsbeperking. Heel wat bronnen geven aan dat het Duitse regime en de repressie toen nog veel harder en gemener waren dan in de Tweede Wereldoorlog.
De terugkeer naar de bewegingsoorlog, fase naar november 1918 toe.
De dood aan het front , de ruïnes in de hel van het Noorden en de wederopbouw en een herdenkingsruimte.
Het museum heeft een ruime parking en uitleg is er in vier talen. Het is voorlopig gratis , toiletfaciliteiten prima onderhouden , wel geen drank of eetfaciliteiten. Een aanrader die volgens ons door zijn realistische en niets verhullende opvatting ( zie repressie ) beter en geloofwaardiger overkomt dan Flanders Field in Ieper.
Over het museum , aan de voet van de heuvel vind je in Souchez op 107 Rue Pasteur het oergezellige restaurant A l’ Potée de Léandre .Een oud mijnwerkersrestaurant met binnenin een schat aan memorabilia over vervlogen tijden van mijnwerkersgerief over trouwjurken tot een oude lessenaar. Proef hier de authentieke Noord Franse keuken. Er is een kleine kaart die dagelijks bijgevuld wordt met de suggestie van de dag. Op zondagen is er een speciaal driegangen menu. Alles aan zeer economische prijzen. Proef hier stoofvlees met peperkoek , potjesvleesch of de martiflette , een variante op de tartiflette maar hier in he noorden gebruiken ze voor dit gerecht de heerlijk afsmakende Maroilles kaas. Een aanrader als aperitief ,le Querçymur , een schuimwijn uit het Noorden op basis van bessen. Crème brulée of een witte kaas met bruine suiker zijn uitstekende afsluiters. Wijnen hebben ook een democratische prijs en de bediening is in de bekwame handen van Myriam , Pascale en Nadine. www.alpotee.fr
Alle dagen open voor het middagmaal behalve maandag.
