Hartlepool, een stad in het noordoosten van Engeland, maakt deel uit van de “Tees” vallei, een rivier die samen met haar “collega”stroom The Tyne het Tyne-Tees District vormt.
Tot de beginjaren ’60 was Hartlepool nog een belangrijke haven aan de Oostkust. De dokken deden toen nog dienst voor export van kolen uit het nabijgelegen Durhambekken en voor import van hout. Nog meer echter had het een voorname havenpositie in de 19de eeuw als militaire basis. Na verval en economische veranderingen kwam er in het begin van de jaren ’90 een regeneratie van het gebied met voornamelijk recreatie en toerisme als uitvalspunt.
Eerst werd er een nieuw Marinacomplex gebouwd dat tegemoet kwam aan de uitbreiding van de pleziervaart. Deel twee was de creatie van “The Historical Quayside” op een der sites van de oude dokken. Hier vind je een recreatie van een 18de eeuwse haven met authentieke architectonische stijlen. Rond een dok vind je verschillende huizen en winkels uit de periode. Je dwaalt voorbij de kaarsenmaker, de wapensmid, de drukker, de zeilmaker, de scheepsproviandverzorger met het eten dat men aan boord gebruikte, tot bij het huis van de admiraal, die de plannen voor een nieuw schip aan het bekijken is.
Overal krijg je veel informatie over zowel het leven aan boord, als aan wal ten tijde van Captain Cook, Lord Nelson en de slag bij Trafalgar. Veel van het personeel loopt ook nog rond in kledij, eigen aan de tijd.
Midden in het dok ligt H. M. S. Trincomalée, een oorlogsschip uit 1817. Na een restauratie die 10 jaar duurde, kan je ronddwalen over 4 dekken en een prima beeld krijgen van het leven aan boord, van de kapitein in zijn weelderige salon, tot de gewone bemanning die alleen maar hangmatten hadden in het domein beneden dek. Je verneemt er ook dat een dode zeeman werd begraven in volle zee in zijn eigen hangmat. Hiervoor werd hij vakkundig door de scheepsarts dichtgenaaid in de hangmat. De laatste steek ging steeds door de neus van de zeeman, een actie van de scheepsarts om te zien of het slachtoffer wel echt dood was!
Elk uur is er ook een spectaculaire show “Fighting Ships” genoemd. Aan de hand van speciale effecten met geluid, geur en licht word je meegenomen aan boord van het fregat H. M. S. Prosperity. Je maakt er het alledaagse leven mee, de voorbereiding op een zeegevecht en eindigt met enkele dramatische scènes tijdens de slag.
Bij het begin van de Marina staat een standbeeld van een aap. Een symbool naar een verhaal dat nog steeds in Hartlepool wordt verteld. Tijdens de oorlog tegen Napoleon had een Frans schip scheepsbreuk geleden voor de Oostkust. Er waren geruchten over een Franse invasie en over infiltratie van Franse spionnen. Vissers die het Franse wrak het eerst zagen, vonden 1 overlevende, de scheepsmascotte, een met militair uniform geklede aap. De vissers hadden nog nooit een aap gezien en stelden hem vragen, van mening te maken te hebben met een Franse spion. Uiteindelijk knoopten ze hem maar op aan de mast van hun vissersboot.
Nog enkele voorbeelden van zeemanbijgeloof uit die periode
–De emmer: het verlies van een emmer overboord werd beschouwd als een ongeluksbrenger
–The caul: soms wordt een kind geboren met een membraan dat het gezicht bedekte, “caul” genaamd, dit werd zorgvuldig bewaard omdat men dacht dat het de eigenaar beschermde tegen verdrinking – zeemannen wilden er soms enorme bedragen voor geven, het was echter ook een feit dat veel zeemannen nooit leerden zwemmen!
-Bloemen: bloemen aan boord werden beschouwd als voorbestemming tot rouwkrans en werden dus meestal geweerd
-Vrijdag: het was een slecht teken om te vertrekken op een vrijdag, reden: de kruisiging gebeurde op een vrijdag
-Fluiten: werd beschouwd als een ongelukkige bezigheid; kon zowel een sterke wind als een storm doen ontstaan
Vrouwen: een vrouw aan boord kon slecht weer veroorzaken, een fluitende vrouw bracht nog meer ongeluk – veel schepen hadden daarentegen als boegbeeld een vrouwenfiguur, meestal met blote borst, dit werd dan weer beschouwd als een manier om de waters der zee te kalmeren!
