Van de hemel naar de hel en terug, versie Jheronimus Bosch
Midden op de Markt in ’s-Hertogenbosch –of Den Bosch- kijkt Bosch vanaf zijn stenen standbeeld naar zijn stad. Een stad die hij in feite nooit verlaten heeft en die hij nu 500 jaar na zijn dood in de wereldbelangstelling plaatst met een gedurfde tentoonstelling over zijn oeuvre. Er ging een voorbereiding van maar liefst 9 jaar aan vooraf vooraleer het Noordbrabants museum de tentoonstelling op 12 februari liet openen door Koning Willem-Alexander. Normaal geven topmusea elkaar meesterwerken in bruikleen. Het Noordbrabants museum had echter geen werken in de zogenaamde categorie A, maar toch moest er iets tegenoverstaan om de ‘Boschstukken’ naar Den Bosch te krijgen. In 2007 kwam er een origineel voorstel: waarom niet investeren in onderzoek en behoud van de artistieke nalatenschap van Bosch, samen met restauratie. Het BRCP was geboren (Bosch Research and Conservation Project). Hiermee kon men collega-musea overhalen om mee te werken aan de tentoonstelling. Men kwam tot 17 schilderijen en 19 tekeningen van de meester, samen met nog werk van medewerkers. Musea uit o.a. Venetië, Parijs, Londen, New York en Berlijn verleenden hun medewerking. Opvallend ook de tijdelijke hereniging van divers verspreide werken, triptieken die verzaagd werden en in uiteenlopende collecties terechtkwamen, zoals “De Landloperstriptiek”.
Bosch was een genie die leefde in de overgangsperiode middeleeuwen-renaissance. Een vroom man, maar toch voor op zijn tijd. Hij zocht zijn inspiratie in de thema’s van zijn tijd: verleiding, zonde en rekenschap. Hij uitte dit in surrealistische lustdromen in een vernieuwende beeldtaal. In zijn universele beeldtaal maakt hij gebruik van een parade van hellevaarders, engelen, heiligen, duivels, monsters en demonen. Complexe afbeeldingen die zowel illusie als hallucinatie weergeven. Soms toont hij helse pijnen met direct erna hemelse geneugten, een dun touw waarop de meester balanceert. De term ‘middeleeuws surrealisme’ past zeer goed bij de meester, die trouwens geboren werd als Jheronimus Van Aken en pas in 1488 begon te signeren met Bosch.
De tentoonstelling is thematisch ingedeeld: Levenspelgrimage, Bosch in ’s-Hertogenbosch, Het leven van Christus, Bosch als tekenaar, Heiligen en het Einde der Tijden. Bij deze laatste vind je ook “Het Laatste Oordeel” uit het Groeningemuseum in Brugge. Er is een handig gratis gidsje, maar je kan je ook een audiotour aanschaffen.
De tentoonstelling is met kaartverkoop met “time slots” en loopt nog tot 8 mei.
Alle info op www.hnbm.nl
Nog te vermelden: ’s-Hertogenbosch is een zeer aangename stad om te bezoeken (o.a. de kathedraal), je kan er vanaf Antwerpen ook gemakkelijk met de trein naartoe (overstappen in Roosendaal) en wil je een vreselijk lekkere typisch Nederlandse uitsmijter (met 3 eieren!), ga dan naar “Eeterij ’t Verschil” in de Kerkstraat 42.
