De eerste zon in maart was een perfecte achtergrond om Rye nog eens te bezoeken. Dit middeleeuwse stadje in East Sussex, met amper 5000 inwoners, is een van de weinige plaatsen in “Britain”, gevestigd op een heuvel. Van dit type vind je er wel veel in Zuid-Frankrijk.
Het stadje maakt deel uit van “the cinque ports”. Dit is een unieke confederatie van oorspronkelijke Kanaalhavens in het zuidoosten. Hiervoor gaan we terug naar de 13de eeuw. Vijf originele havens (Hastings, Hythe, Dover, New Romney en Sandwich) en twee “ancient towns (Rye en Winchelsea) gaven steun en transport tussen Engeland en het continent aan de koning, zijn familie en het leger. Er was toen nog geen sprake van een nationale maritieme organisatie. De 5 originele havens waren toen zeer bedrijvig op het gebied van handel en visserij. Nu is alleen Dover nog een belangrijke haven. In ruil kregen ze privileges en rechten (bv. taksvermindering, eigen rechtbanken). Dit alles werd gegoten in een “Royal Charter”. De confederatie werd later uitgebreid met 7 andere steden: Deal, Faversham, Tenterden, Folkestone, Lydd, Margate en Ramsgate. Nu overleeft alleen nog de traditie. Ze zijn dikwijls vertegenwoordigd op koninklijke ceremonies, inhuldigingen in historische plaatsen zoals Dover Castle en hebben bv. nog een eigen plaats in Westminster Abbey bij kroning van de nieuwe vorst.
Het hoofd van de “cinque ports” heet “the Lord Warden”. Hij is ook baas over de legermacht in Dover Castle (die er niet meer is!). De “Lord Wardens” worden voor het leven benoemd. Vroeger was die titel meer voor de adel bedoeld bv. Henry VIII was een Lord Warden. Later echter kwam hij ook toe aan personen die een belangrijke dienst aan het land hadden betoond. Winston Churchill, Duke of Wellington en The Queen Mother waren Lord Wardens. Tot slot “cinque” komt van het Franse “vijf”, maar wordt wel [sink] uitgesproken.
Nu terug naar Rye.
Komende van Dover ben je er in ongeveer 40 minuten. Verlaat de autosnelweg M 20 bij afrit 10 (Ashford south) en rij via de A 2070 en de A 259 door de Romney Marsh – dit is een uitgestrekte grasvlakte met stukken die lager liggen dan het zeeniveau. De schapen die daar grazen maken gebruik van de soms met zeewater doordrenkte grond, waardoor hun vlees ook een zoutere smaak heeft. We praten over ongeveer hetzelfde effect op collega schaap aan de overzijde in de baai van de Somme, of de baai van de Mont Saint-Michel (les moutons pré-salés).
Bij het binnenkomen van Rye, juist voorbij de brug over de River Rother, heb je links een parking voor ongeveer 70 wagens. In de voormiddag is hier meestal plaats, (ernaast is de lokale “green” voor balsporten tot de millimeter gesnoeid). Neem zeker een parkeerticket, een bekeuring kost nu 80£! Steek de straat over en neem het voetpadje naar boven. Het Rye Lodge hotel ligt aan de linkerkant en hier begint de High Street. Op de hoek is er een reusachtige winkel met kookgerei (genre Soly – Kasteelpleinstraat Antwerpen). In de High Street heb je ook 2 oude snoepwinkels – Old sweet shop en Sweet memories of Rye. Je vindt er een gamma van meer dan 100 gevulde bokalen met namen als “Pear drops, aniseed balls, humbugs en Gobstoppers”.
Ashbee butchers verkoopt dan weer eigengemaakte worstjes en heerlijke pies. Op nr. 97 High Street vind je J. Dennis, “the ironmonger”. Hij verkoopt veel ijzerwaren en tuinspullen, maar hij heeft ook een assortiment echte thermosflessen – het originele merk door Sir James Dewar in 1892 uitgevonden. Nu worden ze echter in Hong Kong gemaakt. We vonden Mr Dennis niet een van de vriendelijkste mensen die we ooit in Engeland hebben ontmoet (we called him po face).
Ga links in het midden van de High Street naar Lion Street. Je loopt er dadelijk op de kerk van Saint Mary. Boven op de toren slaan the Quarter boys elk kwartier op de klok .De meesten zullen vóór ze de kerk betreden al voor het raam van Simon the Pieman staan. In deze gezellige tearoom kan je lichte lunches gebruiken, maar meestal zal je voor de gebakjes kiezen: cream teas, lemon meringue tart, of apple pie with custard. Zoek tot slot in het uitstalraam eens naar de gingerbreadmen. Naast Simon heb je Fletcher house … ook een tearoom.
Achter de kerk vind je the Ypres Tower, gebouwd in 1249, ruïnes van een oud fort en een oude gevangenis, nu een klein museum. Vanaf de gun garden heb je een mooi zicht op de bijna verzande haven en bij mooi weer kan je in de verte het Dungeness power station zien. Ga terug en stop even bij het cross of sacrifice (remember Periodiekske november). Hierop staan niet alleen namen van gesneuvelden van beide wereldoorlogen, maar ook een naam van de “Gulf war” en één van een gesneuvelde uit Irak 2007. Ga door het oude kerkhof. Dan zie je links de Tudor houses en je begint aan een reeks van straatjes met kasseitjes die zelfs voor Paris-Roubaix niet geschikt zijn. Lamb House is een huis waar Henry James, een schrijver, heeft vertoefd en nu door de National trust wordt beheerd (beperkte toegang). Nog even verder is Mermaid Street, het paradepaardje van Rye – links is “Mermaid Inn” een oude pub, ga gerust naar beneden via de moeilijk begaanbare kasseitjes en bekijk vooral de namen op de Georgiaanse deuren aan de rechterzijde van de straat: the House Opposite, The house with two doors, of the house with no name.
Laatste tip: zoek je een goeie pub, rij even Rye uit (2 miles) via de A 268 richting Peasmarsh. In het gehucht Rye Foreign is er the Hare and Hounds, een 16de eeuwse pub, leuk voor snacks en je vindt er Harveys best bitter (een goed biertje uit de Lewes Sussex streek).
