Train World – The Experience
Murder on the Orient Express, Train 16.50 en The Plymouth Express, Agatha Christie had iets met treinen en stations. Miss Marple en Hercule Poirot kwamen we menigmaal tegen in knusse treincompartimenten of op landelijke perrons. Treinen en stations door de geschiedenis heen ademen nostalgie uit en de trein is toch altijd een beetje reizen. Wil je dit allemaal eens meemaken, dan is Train World in Schaarbeek de ideale plaats om nostalgie met techniek te verzoenen.
België was koploper op het Europese vasteland als het over spoorwegen gaat. Het stoomtijdperk begon rond 1825 in Groot-Brittannië, maar op 5 mei 1835 was het ook al feest met Mechelen als centrale punt. Vanaf hier zou zich een spoorwegnet ontwikkelen in de vier windrichtingen. Mechelen-Brussel beet de spits af. De komst van de trein zou het dagelijkse leven ingrijpend wijzigen met ook een industriële revolutie en economische groei. In 1843 had men al 556 km spoorwegnet en tot 1870 werd dit uitgebaat door heel wat privéondernemingen, elk met hun eigen embleem. Vanaf 1870 begon de staat langzaam maar zeker deze bedrijven over te nemen en kwam men in 1926 tot de oprichting van de NMBS. In 1938 ontstond het B-logo en in 2015 werd de NMBS-groep vervangen door twee onafhankelijke overheidsbedrijven: NMBS en Infrabel.
Heel deze geschiedenis krijg je in Train World aangeboden, een museum dat zijn deuren opende in 2015. Het oude stationsgebouw werd in twee fasen gebouwd (1887 en 1913) en doet wat denken aan de façade van het Stuyvenbergziekenhuis Antwerpen – kant Lange Beeldekensstraat. De hal geeft je een nostalgische kijk op het leven achter de loketten met oude uniformen en de evolutie van het ticket met onder meer een prodatamachine, de eerste computer voor het maken van tickets uit de periode 1978-1993. Je vindt er ook maquettes van de stations Luik en Antwerpen en een collectie van gedetailleerde schaalmodellen van treinen.
Voor de rest van de collectie verlaat je het oude station en is er een nieuw gebouw met vier hallen, elk met een specifiek thema.
Hal 1 gaat over de beginperiode en vijf immens blinkende locomotieven van het stoomtijdperk lokken je binnen met als pronkstuk de oudst bewaarde, met de naam “Pays du Waes”. Ga over een glazen weg terwijl men het basisprincipe der “ijzeren weg” uit de doeken doet: revolutionair, maar eenvoudig. Hal 1 eindigt in een “Schatten op zolder”-hoekje. Hier heb je ogen te weinig voor de meer dan 1000 voorwerpen, instrumenten en schaalmodellen. Allemaal stille getuigen van de spoorweggeschiedenis.
Hal 2 kreeg de naam ‘Van Stoom tot Stroom’. Vanaf 1930 krijgt de stoom concurrentie van diesel en later van elektrische tractie. Tot in 1966 reden ze broederlijk naast elkaar, dus staan ze hier samen als een indrukwekkende familie.
Hal 3 laat ons de mensen achter de spoorweg zien, zowel de klant als de spoorwegbediende. De trein was er voor elke dag. Ontdek de harde houten banken en de fluwelen stoelen. Hier ook het unieke spoorweghuisje, identiek en authentiek op de plaats waar het ontstaan is, op twee meter van de spoorlijn. Hier leefde de spoorwegopzichter en het huisje is helemaal ingekleed in Expo 58-stijl. Ook de donkere periodes van beide wereldoorlogen komen hier aan bod met een deportatiewagen en het feit dat meer dan 3000 spoorwegwerkers omkwamen in beide conflicten. Het Belgische spoor speelde een strategische rol.
Hal 4 heeft als thema ‘de luxetreinen en het toerisme’, maar je ziet hier ook het nut van het transport per spoor en specifiek de posttreinen. Het ‘Wagon-Lits’-verhaal was oorspronkelijk ook van Belgische makelij en heette in 1876 “Compagnie International des Wagon-Lits”, een totaal nieuwe dimensie. Neem een kijkje in de luxe van The Orient–Express, maar ook in de TEE die Europa veroverde en de voorloper was van de huidige HST’s, Thalys en Eurostar.
Terugkeren doe je via de bovenverdieping met aandacht voor o.a. de constructie van bruggen, tunnels en viaducten, een prachtige minispoorlijn en een laatste overzicht vanaf boven over de vier hallen (tip: zeer goed voor foto’s). Eindigen doe je in de souvenirwinkel.
Het museum is zeer kindvriendelijk, zeker vanaf vijf jaar kunnen kinderen mee. Er is geen overdaad aan interactief gedoe, een goede bewegwijzering en in veel stellen kan je binnen. De uitleg is zeker niet overdadig en als je wil, kan je een audiogids nemen (extra 2 euro).
In het oude stationsgebouw is er een gezellige brasserie in art-decostijl waar je kleine maaltijden kan nuttigen (ook open voor niet-museumbezoekers). Train World is super gemakkelijk te vinden via het spoor, afstappen station Schaarbeek, 2 keer per uur vanaf Antwerpen! Het toegangsticket heeft ook zijn charme!
Alle info: http://www.trainworld.be/
Tekst en foto’s: G. Charrin